به نقل از «جام جم آنلاین»

نگاه ابزاری؛ آفت اشتغال زنان

تاریخ انتشار: ۸ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۸۶۵۱۱

خسته بود، اما چاره‌ای نداشت. دو سالی بود که پدرش را از دست داده بود و باید هزینه‌های مادر و سه خواهر و برادر دیگرش را تامین می‌کرد. در همین افکار غرق بود که کارفرمایش بیرون آمد و به ظاهرش گیر داد که بیشتر به خودش برسد. هر ماه مجبور بود بخشی از حقوقش را صرف خرید لباس و لوازم آرایش بکند.

از ابتدا در آگهی استخدام هم این مورد ذکر شده بود که علاوه بر مجرد بودن، داشتن ظاهری آراسته برای این مجموعه بسیار مهم است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این برش کوتاهی از شرایط برخی از دختران و زنان جوانی است که به گونه‌های مختلفی در برخی از محیط‌های کاری مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند. گویی معیار اغلب کارفرمایان برای استخدام نیرو یا دست کم نخستین معیار‌ها برای استخدام نیرو مجرد بودن، خانم بودن و داشتن ظاهری آراسته است.

آگهی‌های استخدامی که فارغ از مهارت و توانمندی زنان، فقط به سن و ظاهر آنان اهمیت داده می‌شود. از طرفی اغلب کارفرمایان خواهان استخدام نیرو‌هایی بدون حاشیه و با کمترین درگیری و دغدغه غیرشغلی هستند تا فعالیت حرفه‌ای و شغلی در اولویت نیرو قرار گیرد و از این رو به دنبال نیروی مجرد می‌گردند و از آنجا که جلب رضایت زنان برای استخدام با حقوق پایین راحت‌تر از مردان است، اقدام به جذب نیروی زن می‌کنند.

آنچه در برخی از آگهی‌های مربوط به استخدام در اپلیکیشن‌های نیازمندی‌های اینترنتی یا سایت‌های درج آگهی کاریابی دیده می‌شود؛ استخدام «خانم مجرد با روابط عمومی بالا» است که این روزها، بسیار با آن مواجه هستیم. این در حالی است که زنان باید بر اساس تخصص، ظرفیت و توانمندی شان وارد بازار کار شوند و کارفرمایان به آنان نگاه ابزاری و جنسیتی نداشته باشند و اگر این اتفاق رقم بخورد فرقی نمی‌کند که ۲۰ یا ۳۰ سال سن داشته باشند. البته بیشتر این موارد را در بعضی از شرکت‌های خصوصی شاهد هستیم که حتی زیرمجموعه قانون وزارت کار نیستند و حقوق و مزایای کارمندان بر اساس وزارت کار محاسبه نمی‌شود. مسائل اینچنینی نیازمند نظارت و توجه بیشتر دستگاه‌های مرتبط و متولی است.

نگاه ناعادلانه به زنان در برخی از مشاغل

مطالعات نشان داده است که در اکثر شرکت‌های چند ملیتی نسبت بین کارمندان زن و مرد نابرابر است. زنان به شدت مورد تبعیض قرار می‌گیرند و مردان در هنگام استخدام همیشه در مقایسه با زنان برتری دارند. سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور و مدرس دانشگاه با اشاره به چالش‌های اشتغال زنان به «جام جم» می‌گوید: «مطابق با اصول قانون اساسی فارق از نگاه جنسیتی در حوزه‌های مختلف و همه مسائلی که به به حقوق شهروندی آن بازمی گردد نگاه ناعادلانه و در برخی مواقع نگاهی مساوی را در محیط‌های کاری شاهد هستیم. در بین مرد و زن نباید هیچ تفاوتی در حوزه اشتغال باشد. این فضا را باید دولت برای حضور زنان در اجتماع آماده کند. از آنجا که امر مدیریت معیشت خانواده بر عهده مرد است، بر طبق قاعده فقهی و شرعی، اصولا فضای کار برای آقایان فراهم‌تر است.»

گلپور بر این باور است که اشتغال رسمی زنان در کشور به مراتب کمتر از آقایان است، اما جامعه آماری ما نشان دهنده این است که زنان چندین برابر فضا‌های رسمی کار می‌کنند و متاسفانه آمار دقیقی از زنان شاغل غیررسمی نداریم و زنان شاغلی هم که در این آمار هستند شاید به نوعی درگیر مشاغل اداری، دفتری و منشی گری و اپراتوری هستند. 
 
نقش کمرنگ مهارت و تخصص زنان در اشتغال

وقتی سهم زنان از بازار کار ایران تنها حدود ۱۵ درصد است یعنی عرصه کاریابی برای زنان خیلی کوچک است و آن‌ها ناچار به تن دادن به برخی از مسائل برای امرار معاش هستند. گلپور در این خصوص خاطرنشان می‌کند: «دانش و مهارت افزایی در بین زنان بالا رفته است و از همین رو باید در پست‌های مدیریتی و سطوح بالاتر دولتی از این پتانسیل استفاده شود. عدم حضور زنان شاخص، با سواد و دارای مهارت منجر به ایجاد چنین معضلات و پس لرزه‌هایی در حوزه استخدام آنان می‌شود. بسیاری از آنان در خط تولید کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و در سطح اپراتور و حسابدار و منشی مشغول هستند. زنان به جهت صداقت و لطافتی که در کار دارند، اهل مشاجره نیستند و به دلیل حفظ آبروی خود، شاید در بسیاری از مواقع مجبور می‌شوند علی رغم میل باطنی شان و برای اینکه شغل خود را از دست ندهند، آن آزار و اذیت را بپذیرند.»

تهمینه سبحانی شاد, [۱۱/۲۸/۲۰۲۳، ۱:۴۷ PM]«ما باید در سطوح بالاتر کرامت اشتغال زنان را به معنای واقعی حفظ کنیم؛ به عنوان مثال در بسیاری از شورا‌ها و معاونت‌ها در کشور، منصوبین به افراد هستند که در آن شغل خاص ورود پیدا می‌کنند که صرفا تخصص و مهارت افراد در آن نقشی ندارد. سیاست گذاری اگر اشتباه باشد، زیر پوسته اشتغال شهر همین فرایند آزار و اذیت را زنان را به شکل‌های وحشتناک تری خواهید دید. نگاه جامعه غیرجنسیتی است، اما در نگاه حاکمیتی این موضوع نیست.» این را سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور می‌گوید. باید ظرفیت‌های اساسی برای حضور بانوان در عرصه‌های مختلف تصمیم گیری و تصمیم سازی بیشتر شود چراکه حضور بیشتر زنان در رده‌های بالای مدیریتی باعث ایجاد درک مشترک نسبت به مسائل آنان می‌شود. 

عدم نظارت صحیح بر آگهی‌های استخدام

نگاه ابزارگونه به زن در برخی محیط‌های کاری وجود دارد. این مدرس دانشگاه ضمن بیان این مطلب که چنین نگاه ابزاری و آگهی‌های استخدامی، معضل جهانی است و مختص یک یا دو کشور نیست، می‌گوید: «در صنعت پول سازی که بر مبنای جنسیت باشد، نگاه به زن ابزاری است. اکثر این نگاه‌های منفی و شیطانی در مجموعه‌های خصوصی رخ می‌دهد. برای رونق گرفتن مجموعه، از یک خانم زیبارو و یا جوان استفاده می‌شود چرا که کارفرمایان صرفا نگاه اقتصادی به آن مجموعه دارند و آن خانم را ویترین مناسبی برای کسب و کار خود می‌داند.» 

وی تصریح می‌کند: «۴۳ سال از استقرار و پیروزی ایران اسلامی می‌گذرد. قوانین و آیین نامه‌های خوبی در حوزه نظارت وجود دارد. اگر مجموعه‌ای طبق قوانین مرتبط بر کار فعالیت می‌کند، دولت موظف به نظارت است و اگر تخلفی انجام می‌شود، عدم نظارت صحیح است. تبلیغات به صورت علنی هستند و چرا این جرات در این فضا و این آگهی‌ها وجود دارد و نظارتی نیست؟ این مورد جزء وظایف وزارت کار است. چه بسا در صورت نظارت صحیح، شاهد کمتر شدن این مسائل هستیم.»

گلپور معتقد است که حضور زنان در جامعه کاری و حتی خانم‌هایی که در چنین فضا‌هایی کار میکنند هم از چتر حمایت اجتماعی، حقوق و دستمزد و بیمه محروم هستند و در همین پایتخت کشور شاهد زنانی هستیم که از حداقل حقوق‌ها برخوردار نیستند.

دستمزد پایین بسیاری از زنان در مشاغل و تن دادن به مسائل مختلف

سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور و مدرس دانشگاه می‌گوید: دیدگاهی که در کشور در حوزه زنان وجود دارد، کرامت دادن به زن است. یعنی در حوزه‌های مختلفی همجون فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و... فضای مناسبی را برای آنان فراهم کنیم. زمانی که از این نگاه دور می‌شویم، تن دادن آنان به مسائل مختلفی در محیط‌های کاری را شاهد هستیم. البته حضور بیشتر زنان در مشاغل گوناگون به سبب تامین معاش خود و خانواده است. عدم اجرای قوانین اسلامی و نشان ندادن ارزش و کرامت زن در سطح جامعه، بعد‌ها در زندگی مشترک هم، به گونه‌های مختلف بروز پیدا می‌کند. زنان مجبور می‌شوند در بسیاری از مواقع با مبالغ و حقوق‌های اندک وارد محیط کار شوند و متاسفانه به شرایطی تن دهند که مسائل دیگر آنان را هم به نوعی تامین کند. از طرفی در کشور، نهاد‌های نظارتی در خصوص حضور مردان و زنانی که مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند، وجود ندارد. چه بسا دولت حق ندارد فقط در خصوص مالیات ها، جریمه‌هایی را برای مشاغل در نظر بگیرد بلکه نظارت در خصوص حضور کارمندان در محیط‌های کاری، مخصوصا برای زنان نیز باید وجود داشته باشد.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: اشتغال زنان محیط های کاری آگهی ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۸۶۵۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طالبان افغانستان برای جذب توریست خارجی دست به کار شده اند

خبرگزاری آسوشیتدپرس با انتشار گزارشی از شهر کابل، از تلاش دولت طالبان برای جذب گردشگران خارجی خبر داده است.

به گزارش عصرایران در این گزارش آمده است:

حدود 30 مرد در یک کلاس درس در کابل جمع شده اند، که بخشی از اولین گروه دانشجویی در یک موسسه تحت مدیریت طالبان است که قرار است متخصصان گردشگری و مهمان نوازی را آموزش می دهد.

این افراد قرار است پس از اتمام دوره در بخش های مختلف صنعت گردشگری مشغول به کار شوند. یک دانشجو مدل است و دیگری 17 ساله است که هیچ سابقه شغلی ندارد.

دانشجویان در سنین، سطح تحصیلات و تجربه حرفه ای متفاوتی هستند. همه آنها مرد هستند - زنان افغان از تحصیل بیشتر از صنف ششم منع شده اند.

حاکمان افغانستان عمدتا به دلیل اعمال محدودیت‌هایشان بر زنان و دختران در صحنه جهانی نام خوشی ندارند. اقتصاد این کشور بسیار خراب است، زیرساخت ها ضعیف و فقر زیاد است.

با این حال، خارجی‌ها به دلیل کاهش شدید خشونت، افزایش ارتباطات پروازی با مراکزی مانند دبی، به این کشور سفر می‌کنند. اعداد زیاد نیستند و در واقع طی دهه های گذشته هرگز نبوده اند. 

در سال 2021، طبق آمار رسمی تنها 691 توریست خارجی به افغانستان سفر کرده؛ در سال 2022، این رقم به 2300 نفر افزایش یافت و پارسال به رقم 7 هزار نفر رسید.

"محمد سعید" رئیس اداره توریسم در کابل گفت که بزرگترین گروه بازدیدکنندگان خارجی از کشور چین به دلیل نزدیکی و جمعیت زیاد آن است. البته از نظر او افغانستان نیز نسبت به برخی از همسایگان خود برتری هایی دارد.

سعید گفت:" آنها به من گفته اند که نمی خواهند به پاکستان بروند زیرا خطرناک است و مورد حمله قرار می گیرند. این را ژاپنی ها به من هم گفته اند. این برای ما خوب است."

اما مشکلاتی جدی هم در روند جذب گردشگر خارجی هم دارد.

سلفی گرفتن گردشگران افغان در محوطه کاخ "دارالامان" در شهر کابل/ آسوشیتدپرس

دسترسی به ویزا دشوار و پرهزینه است. بسیاری از کشورها پس از بازگشت طالبان به قدرت، روابط خود را با افغانستان قطع کردند و هیچ کشوری آنها را به عنوان حاکمان قانونی کشور به رسمیت نمی شناسد.

سفارت‌خانه‌های افغانستان یا تعطیل شدند یا فعالیت‌های خود را متوقف کردند. جنگ قدرت بین سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌های افغانستان متشکل از افرادی از دولت سابق مورد حمایت غرب و آنهایی که تحت کنترل کامل دولت طالبان هستند، وجود دارد.

سعید می پذیرد که موانعی برای توسعه گردشگری افغانستان وجود دارد، اما گفت که برای غلبه بر آنها با وزارتخانه ها همکاری می کند.

هدف نهایی او رسیدن به شرایط صدور ویزا در بدو ورود برای گردشگران است، اما ممکن است سال‌ها با آن شرایط فاصله داشته باشد. شبکه جاده ای که در برخی نقاط کشور نیمه آسفالت است یا وجود ندارد، مشکلاتی دارد و خطوط هوایی تا حد زیادی از حریم هوایی افغانستان اجتناب می کنند.

شهر کابل به عنوان پایتخت بیشترین پروازهای بین المللی را دارد، اما هیچ فرودگاه افغانستان مسیر مستقیم با بازارهای توریستی بزرگ مانند چین، اروپا یا هند ندارد.

علیرغم چالش ها، سعید می خواهد که افغانستان به یک پایگاه بزرگ گردشگری تبدیل شود، جاه طلبی ای که به نظر می رسد توسط رهبران ارشد طالبان حمایت می شود.

او در این زمینه گفت:"من به دستور بزرگان (وزرا) به این بخش فرستاده شده ام. آنها باید به من اعتماد کنند زیرا مرا به این مکان مهم فرستاده اند."

دانشجویان مشغول تحصیل در موسسه گردشگری کابل هم آرزوهایی دارند. "احمد مسعود تلاش" مدل افغان که در موسسه تحصیل می کند، می‌خواهد در مورد مکان‌های زیبای افغانستان پست‌های اینستاگرامی بگذارد و تاریخچه آنها را برای ارایه رسانه‌ ای بیاموزد.

"سمیر احمدزی" فارغ التحصیل دانشکده بازرگانی، می خواهد یک هتل باز کند، اما فکر می کند که ابتدا باید درباره گردشگری و مهمان نوازی بیشتر بداند.

احمدزی گفت: "آنها (توریست های خارجی) مدام می شنوند که افغانستان عقب مانده و درگیر فقر و جنگ است. ما 5 هزار سال تاریخ داریم. باید صفحه جدیدی درباره افغانستان ایجاد شود."

کلاس ها شامل صنایع دستی افغانستان و مبانی مردم شناسی است.

یک موضوع غیررسمی نحوه تعامل با زنان خارجی و اینکه چگونه رفتار یا عادات آنها می تواند با آداب و رسوم و احکام محلی تضاد داشته باشد. به عنوان مثال می توان از سیگار کشیدن یا غذا خوردن زنان در ملاء عام، اختلاط آزادانه با مردانی که از نظر خونی یا ازدواج با آنها ارتباطی ندارند، باشد.

طالبان یک محدودیت جدی در زمینه نحوه پوشش زنان در اجتماع وضع کرده و الزاماتی را برای آنها برای داشتن سرپرست مرد یا محرم در هنگام سفر وضع کرده اند. با این قوانین صرف غذا، سفر به تنهایی و معاشرت با زنان دیگر در جمع سخت تر شده است. با بسته شدن سالن‌های ورزشی به روی زنان و ممنوعیت سالن‌های زیبایی، مکان‌های کمتری وجود دارد که آنها بتوانند بیرون از خانه همدیگر را ملاقات کنند.

"سرنا" تنها هتل پنج ستاره این کشور، به نشانه آماده شدن این کشور برای بازدیدکنندگان خارجی بیشتر، پس از یک ماه تعطیلی، سالن اسپا و زنانه خود را برای زنان خارجی بازگشایی کرده است.

اتباع خارجی برای دسترسی به خدمات باید پاسپورت خود را نشان دهند. ورود زنان افغانستانی به این محل ممنوع است.

محدودیت‌های زنان و دختران افغان بر شرکت‌های مسافرتی خارج از کشور فشار می‌آورد، زیرا آنها می‌گویند که سعی می‌کنند با اهدای کمک‌های مالی، حمایت از پروژه‌های محلی یا فقط بازدید از مشاغل خانوادگی، بر جنبه مثبت تعاملات فرهنگی تمرکز کنند.

"شین هوران" بنیانگذار "راکی رود تراول" گفت که سفر به افغانستان نباید به عنوان تایید دولت یا رژیم سیاسی خاص تلقی شود.

در نهایت، هدف باید حمایت از شیوه‌های گردشگری مسئولانه باشد که به طور مثبت به اقتصاد محلی کمک می‌کند و احترام و درک متقابل را تقویت می‌کند.

او گفت که هیچ نظری از سوی مقامات در مورد آنچه که گروه‌های تور دیده‌اند یا انجام داده‌اند وجود ندارد و این شرکت از نزدیک با یک سازمان حقوق زنان در افغانستان همکاری می‌کند. هوران افزود: درصدی از هزینه تور صرف حمایت از برنامه های این سازمان شد.

هیچ زنی در موسسه گردشگری و مدیریت هتلداری وجود ندارد. دانشجویان مرد مشغول تحصیل به  این موضوع اشاره نمی کنند. اما یک مسئول در اداره گردشگری به این موضوع اشاره می کند.

این مقام که از ترس نخواست نامش فاش نشود، گفت: " این یک وضعیت دلخراش است. حتی اعضای زن خانواده می پرسند که آیا می توانند اینجا درس بخوانند. اما با تغییر دولت، سیاست تغییر کرد. زنانی که پیش از به روی کار آمدن طالبان در این موسسه درس می‌خواندند هرگز برنگشتند و فارغ التحصیل نشدند."

 

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: سفر به افغانستان طالبان (1): فرودگاه خلوت/ سقوط اقتصاد / رضایت از امنیت طالبان چهره زنان گردشگر خارجی را پوشاند! (+عکس) گردشگران آمریکایی، فرانسوی و تایلندی در افغانستان طالبان (+ عکس) / "به من می گویند دیوانه ای که به آنجا می روی!"